Erasmus+ to program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata 2014-2020 (od 2021 ruszy kolejna jego edycja), który corocznie umożliwia studentom wyjazdy na studia oraz praktyki studenckie i absolwenckie. Zapytałyśmy dr Arankę Ignasiak-Szulc, Prodziekan ds. Współpracy z Zagranicą i Rozwoju o szczegóły dotyczące rekrutacji i wyjazdów studenckich w ramach programu.
Materiał został przygotowany przez studentów III roku komunikacji i psychologii w biznesie w ramach przedmiotu "Media w biznesie", prowadzonego przez mgr Patrycję Gulak-Lipkę.
Czy trzeba mieć zaawansowany angielski, żeby wyjechać na Erasmusa? Czy trzeba także znać język kraju, do którego jedziemy?
Jednym z podstawowych warunków w rekrutacji na studia w ramach Programu jest znajomość języka obcego, w jakim będą prowadzone zajęcia w uczelni zagranicznej, w stopniu gwarantującym aktywny udział w zajęciach i egzaminach. Istnieje także możliwość podjęcia studiów w języku kraju, w którym realizowana jest mobilność, jednak umowy, które zawarł WNEiZ w większości przypadków umożliwiają studiowanie w języku angielskim. Wymagany poziom znajomości tego języka to w praktyce B1/B2, a certyfikaty językowe nie są wymagane (jeśli uczelnia partnerska wymaga takowego, istnieje możliwość uzyskania stosownych zaświadczeń od lektorów SPNJO UMK). Oczywiście, przebywając w danym państwie, w codziennym życiu bardzo przydaje się znajomość języka narodowego, jednak prawie wszystkie uczelnie oferują lekcje pozwalające albo jego doskonalenie, albo poznanie na poziomie podstawowym (często zwanym „survival”). W ramach programu Erasmus+ zostało także uruchomione specjalne narzędzie - European online linguistic support service (OLS), służące badaniu przyrostu kompetencji językowych oraz umożliwiające uczestnictwo w bezpłatnych kursach językowych on-line.
Czy jest możliwość dofinansowania wyjazdu? Jak zwiększyć swoją szansę na takie dofinansowanie?
Każdy student naszego Uniwersytetu dysponuje tzw. kapitałem mobilności, gdyż Erasmus+ umożliwia wielokrotne wyjazdy na studia lub praktyki, a maksymalnym okresem jest 12 miesięcy na każdym stopniu studiów. Minimalny okres wyjazdu na studia to 3 miesiące, a na praktyki - 2 miesiące. Zrealizowany wyjazd na danym stopniu studiów (np. licencjackich lub magisterskich), pomniejsza dostępny na tym stopniu kapitał mobilności.
Na studia można wyjechać jedynie do tych uczelni, z którymi nasz Wydział podpisał umowy o współpracy w ramach Erasmusa+ przewidujące wymianę studentów. W praktyce WNEiZ dysponuje obecnie ponad 150 miejscami na wyjazdy studentów - głównie do 27 państw członkowskich UE. Możliwe są także wyjazdy do Wielkiej Brytanii, krajów EOG (Islandii, Lichtensteinu i Norwegii) i krajów kandydujących (Serbii, Turcji, Republiki Macedonii Północnej), a także wyjazdy na studia do krajów partnerskich (np. USA czy Chiny, tu miejsca są jednak nieliczne, obowiązują także inne zasady finansowe). Każdego roku na wyjazd na studia decyduje się ponad 40 studentów WNEiZ, co oznacza, że każdy, kto zostanie zakwalifikowany uzyska stypendium Erasmusa+. Należy pamiętać, że stypendium to jest jedynie dofinansowaniem kosztów związanych z podróżą i pobytem za granicą i ma na celu zredukowanie różnicy w kosztach utrzymania między krajem macierzystym a krajem uczelni zagranicznej. Stawki miesięczne stypendium są ustalane przez Narodową Agencję Programu Erasmus+ i UMK na ma wpływu na ich wysokość. Wynoszą one obecnie 400 EUR (np. w Czechach czy Turcji), 450 EUR (np. Hiszpania, Włochy) lub 500 EUR (np. Irlandia, kraje skandynawskie, Wielka Brytania). Studenci w trudnej sytuacji materialnej (otrzymujący stypendium socjalne), otrzymują dodatkowo 200 EUR miesięcznie w ramach dofinansowania z funduszy Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.
Jak przygotować się do wyjazdu i co zrobić by czuć się bezpiecznie za granicą?
Podstawowe przygotowanie to zgromadzenie informacji na temat kultury kraju i zasad pobytu na uczelni zagranicznej. Bardzo przydaje się tu kontakt ze studentami, którzy w ubiegłych latach realizowali w danym miejscu mobilności. W większości państw, do których wyjeżdżają nasi studenci warunki życia nie różnią się znacząco od tych panujących w Polsce, nie ma więc wielu trudności adaptacyjnych. W krajach bardziej odległych kulturowo należy uwzględnić te różnice, a zawsze należy zachować standardowe zasady ostrożności.
Uczenie przyjmujące oferują z reguły dość duże wsparcie adaptacyjne dla przyjeżdżających studentów. Działają tam specjalne biura, organizowane są orientation week itp. Wspomnieć należy także o realizowanych na większości uczelni programach typu „buddy”, tj. programach wzajemnego wsparcia studenckiego poprzez przydzielenie lokalnego „mentora”, który pomoże w adaptacji na miejscu, udzieli podstawowych informacji po przyjeździe i służyć będzie wsparciem w załatwianiu formalności. Uczelnie oferują także wsparcie psychologiczne w przypadku problemów adaptacyjnych, ale z moich informacji wynika, że w przypadku naszych studentów zgłaszanie takich potrzeb jest niezwykle rzadkie.
Jak przy każdym wyjeździe zagranicznym, pamiętać również należy o niezbędnym ubezpieczeniu obejmującym okres pobytu za granicą. Dla mobilności realizowanych w państwach UE/EFTA wystarczająca dla uzyskania niezbędnych świadczeń zdrowotnych będzie Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).
Na którym roku najlepiej jest pojechać na Erasmusa (i dlaczego?)
Jedyną zasadą, o której musimy tu pamiętać to wymóg by stypendyści Erasmus+ w momencie wyjazdu byli studentami co najmniej II roku studiów I stopnia (na II stopniu wyjazd możliwy jest od drugiego semestru). Okres studiów odbytych za granicą w ramach Erasmusa+ uznawany jest za integralną część studiów w uczelni macierzystej, a gwarancją uznania okresu studiów za granicą powinno być podpisanie Porozumienia w sprawie programu zajęć (tzw. Learning Agreement, LA). Po analizie ujętego w LA wykazu zaliczonych za granicą przedmiotów, na WNEiZ zastępują one przedmioty ujęte w programie studiów. Należałoby więc przeanalizować programy studiów w uczelni macierzystej i przyjmującej, by móc uczestniczyć w tych zajęciach, które wydają się nam najbardziej zgodne z naszymi zainteresowaniami i planami na przyszłość.
Jak znaleźć lokum, czy uczelnia pomaga znaleźć miejsce do zamieszkania na czas wyjazdu?
Większość naszych uczelni partnerskich oferuje wsparcie w znalezieniu zakwaterowania. Często jest to zakwaterowanie w domach studenckich, ale zdarza się możliwość wyboru z bazy prywatnych mieszkań. Im wcześniej zdecydujemy się rozpocząć praktyczne przygotowania do wyjazdu, tym szanse na zakwaterowanie w miejscu położonym bardziej dogodnym czy po prostu tańszym są większe. I tu działa „poczta pantoflowa” i rekomendacje studentów, którzy przebywali wcześniej w danym miejscu.
O czym studenci najczęściej zapominają aplikując i wyjeżdżając na Erasmusa?
Staramy się by o niczym nie zapominali! Na naszym Wydziale powołane zostało International Office, a osoby, które tworzą to biuro – Mariusz Lewandowski (koordynator ds. wyjazdów studentów) oraz Milena Miszewska służą wszelką pomocą w procesie rekrutacji i organizacji pobytu w ramach Erasmus+ i innych mobilności realizowanych przez naszych studentów. Muszę dodać, corocznie osoby te zdobywają nagrody dla najbardziej lubianych pracowników naszej administracji - pomoc ta chyba jest więc skuteczna i udzielana w miłej atmosferze! Wsparcie oferowane jest także już w trakcie pobytu, gdyż pozostajemy w kontakcie np. poprzez media społecznościowe i staramy się reagować na wszelkie sytuacje kryzysowe. Takowych, na szczęście, z reguły nie ma zbyt wiele. Ostatnio były to kwestie związane głównie z ograniczeniami wynikającymi z zasad wprowadzanych z uwagi na pandemię COVID-19.
Po przyjeździe najważniejszym elementem jest wspomniany LA, tj. dokument, na podstawie którego zaliczony jest semestr (rok) studiów na WNEiZ. Należy więc pamiętać o jego systematycznej aktualizacji (jeśli zachodzi taka potrzeba) i uzyskaniu niezbędnych poświadczeń z uczelni przyjmującej.
Czy jest możliwość wyjazdu do Anglii w ramach Erasmusa po Brexicie?
Od 1 stycznia 2021 r. Wielka Brytania traktowana jest jako państwo trzecie, ale do czasu zakończenia realizacji obecnego Programu Erasmus+ (w praktyce nawet do końca maja 2023 r.) istnieje możliwość realizacji mobilności w ramach aktywnych umów z uczelniami z tego kraju. Studenci powinni jednak uwzględnić obowiązujące wymogi wizowe (obecnie dla pobytów do 6 miesięcy związanych ze studiowaniem wiza nie jest wymagana). Niestety, wygląda na to, że to ostatni dzwonek na wyjazd na dotychczasowych zasadach do Zjednoczonego Królestwa, gdyż Brytyjczycy nie zdecydowali się na przystąpienie do nowej edycji Programu Erasmus+. Zapowiedzieli stworzenie w przyszłości własnego programu stypendialnego, a jego patronem ma być angielski matematyk i kryptolog Alan Turing, który w pełni odkodował szyfr maszyny Enigma. Mimo enigmatycznych zapowiedzi, wydaje się jasne, że będzie to raczej program umożliwiający wyjazdy zagraniczne studentom brytyjskim.
Organizacja wyjazdu w ramach Erasmus+ nie jest skomplikowana, nie ma też żadnych trudności z uzyskaniem stypendium na naszym Wydziale, zapraszam więc serdecznie do aplikowania o wyjazdy w ramach tego Programu w przyszłości. Pomimo pandemii, wyjazdy są obecnie realizowane (zarówno on-line, jak i realnie), ale wiążą się z niedogodnościami i szeregiem obaw. Mam nadzieję, że w następnym roku akademickim powrócą normalne warunki podróżowania i wszystkie wyjazdy będą realizowane już bez tych perturbacji. Jest to o tyle ważne, że znacząca większość „Erasmusów” jest bardzo zadowolona z mobilności. Jest to dla nich okazja nie tylko do poszerzenia wiedzy i zdobycia nowych kompetencji, ale i sprawdzenia swych zdolności adaptacyjnych w środowisku wielokulturowym, znajomości języków obcych oraz umiejętności radzenia sobie w nowych warunkach. Najczęściej jest to po prostu także okres poznania kultury kraju pobytu, a także zawarcia nowych przyjaźni i znajomości, dających szansę wzbogacenia naszego życia osobistego i zawodowego.
Rekrutacja na wyjazdy w semestrze zimowym roku akademickiego 2021/2022 została przedłużona do 17.03.2021 (więcej informacji). Wszelkich dodatkowych informacji na temat wyjazdu udzieli mgr Mariusz Lewandowski, koordynator ds. mobilności studentów (mlewandowski@umk.pl, MS Teams: mlewandowski@o365.umk.pl, tel. 56 611 4614, pok. 20)